Wstęp
Zapewnienie bezpieczeństwa każdemu obywatelowi jest jedną z najważniejszych wartości, zapewnionych przez Konstytucję Rzeczpospolitej Polskiej. Realizacja tej potrzeby dokonuje się zarówno na szczeblu państwowym, jak i lokalnym. Ustawa o samorządach z 1990 roku, jako główne zadanie własne gminy określiła zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Władze samorządowe dysponują szerokim wachlarzem instytucji i środków, mających na celu zabezpieczenie przed zagrożeniami. Proces ten powinien być programowany, sterowany, wdrażany i modyfikowany przez struktury samorządowe, współpracujące z nimi instytucje właściwego szczebla oraz reprezentantów społeczeństwa lokalnego.
Przedmiotem prowadzonej analizy jest działalność władz Białegostoku w celu zapewnienia bezpieczeństwa na terytorium miasta, omówiona w szerszym kontekście postrzegania bezpieczeństwa lokalnego jako zadania realizowanego przed jednostki samorządowe.
Celem niniejszej pracy jest analiza działań podejmowanych przez władze samorządowe Oświęcimia w celu zapewnienia bezpieczeństwa lokalnego. Wnioski z analizy sytuacji problemowej i tematu pracy były podstawą do sformułowania głównego problemu badawczego, który brzmi następująco:
W jaki sposób gmina Bialystok realizuje zadania z zakresu zapewnienia bezpieczeństwa oraz jakie przynosi to efekty?
Złożoność głównego problemu badawczego oraz konieczność utrzymania właściwego kierunku badań uzasadnia sformułowanie problemów szczegółowych
- Czym jest bezpieczeństwo lokalne?
- Jakie zadania powinna podejmować gmina w kwestii bezpieczeństwa?
- W jaki sposób gmina Białystok realizuje zadania z zakresu zapewnienia bezpieczeństwa lokalnego?
Przypuszczalną odpowiedź na postawiony problem główny i problemy szczegółowe stanowi hipoteza robocza. Hipoteza główna brzmi: Jednostki samorządowe gminy Bialystok realizują swoje zadania przy współpracy Policji, Straży Miejskiej, organizacji samorządowych. W celu zwiększenia poziomu bezpieczeństwa wprowadzane są różnorodne programy, które przynoszą zamierzone efekty.
Do zbadania problemu głównego i problemów szczegółowych stosowane będą: metoda analizy i krytyki literatury przedmiotu badań oraz metoda analizy i krytyki miejscowych aktów prawnych, programów oraz prasy. Analiza dokumentów i literatury polegała na uporządkowaniu i interpretacji zawartych w nich treści pod kątem problemu i celu badawczego oraz weryfikacji hipotezy roboczej. Podczas systematyzowania i przetwarzania materiałów wykorzystane zostaną następujące techniki badawcze: analiza, synteza, analogia, porównanie, uogólnianie, wnioskowanie dedukcyjne.
Podstawę do napisania pracy stanowiły materiały źródłowe oraz literatura podmiotu. Źródła stanowiły akty prawa miejscowego (regulaminy, porozumienia, zarządzenia, programy), wraz z odpowiednimi ustawami, a także prasa. Uzupełnienie stanowiła literatura dotycząca tematyki bezpieczeństwa. Warto tu wymienić takie pozycje jak ,,Teoretyczne podstawy bezpieczeństwa” W. Pokruszyńskiego. Pozycja stanowi próbę wyznaczenia i opisania głównych czynników decydujących o bezpieczeństwie w różnych wymiarach. Ważną rolę odgrywają opracowania dotyczące samorządu terytorialnego. Przede wszystkim należy tu wymienić pozycję H. Izdebskiego ,,Samorząd terytorialny podstawy ustroju i działalności”. Podręcznik stanowi kompleksowe opracowanie prawnych podstaw organizacji i działalności samorządu terytorialnego.
Układ pracy przyjęto odpowiednio do problemów szczegółowych. Praca składa się ze wstępu i zakończenia oraz trzech rozdziałów merytorycznych. We wstępie zawarto ogólny opis sytuacji problemowej i procedury badawczej. Rozdział pierwszy dotyczy teoretycznego omówienia zagadnienia bezpieczeństwa lokalnego. Nastąpi to w ogólnym kontekście rozważań o bezpieczeństwie. Zostaną omówione również takie zagadnienia jak zagrożenia bezpieczeństwa oraz organy odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa w Polsce.
Rozdział II został poświęcony rozważaniom na temat zadań gminy. Zostaną tu zanalizowane akty prawne regulujące funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego oraz literatura podmiotu, dotycząca tej tematyki. Rozdział został podzielony na trzy części: struktura i organizacja samorządu terytorialnego, zadania własne, zadania zlecone oraz kształtowanie bezpieczeństwa lokalnego jako zadanie gminy.
Ostatni rozdział empiryczny stanowi analizę funkcjonowania struktur odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa w Białymstoku. Badaniu zostaną poddane działania podejmowane przez władze gminy, policji, straży miejskiej i innych jednostek. Zostanie omówiona również współpraca powyższych jednostek, a także zostanie zawarta własna ocena skuteczności i efektywności podejmowanych działań.
Wielowątkowość omawianej tematyki i wynikająca stąd obszerność rozważań spowodowały ograniczenie analizy tylko do niektórych aspektów. Jestem świadoma, że nie wszystkie aspekty, które chciałem zanalizować, zostały opracowane. Mam nadzieję, że niniejsza praca zainspiruje do dalszych badań, np. w zakresie współpracy administracji samorządowej z trzecim sektorem w zakresie bezpieczeństwa lub w kwestii zapewnienie bezpieczeństwa na poziomie powiatu lub województwa.
